DORDRECHT – Voor trainingen zijn de specialisten van de vier Nederlandse USAR-teams vaak aangewezen op oefenterreinen, zoals die op Dordtse Kil 3. Deze hele week vormt het inmiddels deels gesloopte oude Refaja-ziekenhuis het levensechte decor voor een in scene gezette reddingsactie. “Een unieke locatie”, zegt Dordtenaar Marco Boulogne, die heel de week als oefenleider aanwezig is.

Het scenario: in een pand (het voormalige kinderdagverblijf bij het ziekenhuis) heeft een explosie plaatsgevonden. Er is een hele verdieping naar beneden gestort en in de kelder zitten krakers opgesloten. “Eerst komt in zo’n situatie de brandweer in actie voor zogenaamde ‘grijpreddingen”, vertelt Marco, die sinds de oprichting in 2004 bij het Urban Search and Rescue Team (USAR) zit. “Daarbij gaat het om slachtoffers die relatief eenvoudig zijn te redden. Daarna gaan de honden naar binnen. Zij zijn er speciaal op getraind om levende mensen in het puin op te sporen en te blaffen als ze een levend persoon ruiken. Vervolgens moeten we een veilige werkomgeving creëren om zelf naar binnen te kunnen. De bouwkundigen die we in het team hebben, maken een goed plan, zodat er geen risico is voor onze mensen. Soms moeten we zaken stabiliseren. We kijken waar we een gat kunnen maken en proberen met camera’s naar binnen te gaan om te lokaliseren waar we moeten zijn. Soms moet er gezaagd, gehakt en gesloopt worden om bij een slachtoffer te komen. Dat kan soms een zeer tijdrovend werk zijn.”

Beiroet

De oefening wordt elke dag herhaald met een ander team van USAR. Daarnaast doen teams mee aan de training van het STH, het landelijk Specialisme Technische Hulpverlening. “Zij komen alleen bij onveilige panden en instortingen in het binnenland in actie. De USAR-teams in binnen- én buitenland. Recent is een team van 64 personen teruggekomen na een inzet in de haven van Beiroet. Ik ben deze keer niet mee geweest, maar heb me met de organisatie en communicatie rond de uitzending beziggehouden.”

Specialisten

Wereldwijd zijn er veel landen met USAR-teams. In Nederland zijn er vier teams. Er zitten specialisten in van de brandweer, verpleegkundigen, hondengeleiders en mensen van defensie en politie. Daarnaast gaat er bij inzetten altijd een trauma-arts mee en een dierenarts voor de speurhonden. In Nederland zijn in totaal 120 mensen inzetbaar door USAR. Bij toerbeurt van vier maanden staat er een regio stand-by voor uitzendingen. Door de heftigheid en complexiteit van het werk is een optimale voorbereiding noodzakelijk. De verschillende disciplines binnen het team trainen een paar keer per jaar afzonderlijk. Daarnaast wordt er regelmatig op groepsniveau getraind en eens in de twee jaar is er een grote internationale oefening.

Sloop hervat

De sloop van het oude Refaja-ziekenhuis en de naastgelegen voormalige zusterflat is recent hervat. De aanwezigheid van vleermuizen zorgde er begin dit jaar voor dat dit werk werd stilgelegd. De dieren moesten eerst verplaatst worden. De ABB Groep uit Sliedrecht gaat op het 6,5 hectare grote terrein een woonwijk met circa 225 woningen bouwen onder de naam Amstelwijck Park. (Foto: Thymen Stolk)