DORDRECHT – De specialisten van het USAR-team komen in actie bij zware en ingewikkelde reddingsoperaties in binnen- en buitenland. De meeste mensen zullen ze kennen van hun reddingswerk na grote aardbevingen in Pakistan (2005), Haïti (2010) en vorig jaar in Nepal. Maar ook bij instortingen en bedelvingen in eigen land, zoals vorige zomer bij het kraanongeval met het brugdek in Alphen aan de Rijn en onlangs in Den Bosch, waar in het centrum een monumentaal winkelpand instortte. Deze week trainde een deel van het team op het oefenterrein op de Dordtse Kil 3. Groepsleider Marco Boulogne uit Dordrecht geeft een rondleiding. (Foto’s: Thymen Stolk)
Boulogne zit sinds de oprichting in 2004 bij het Urban Search and Rescue Team (USAR). Hij is nu commandant van één van de vier Nederlandse USAR-teams en coördineert de trainingen en oefeningen. “Wat we hier vandaag aan het doen zijn, is oefenen in elementaire vaardigheden”, vertelt hij. “Zo maken we van natuurlijk hout constructies om delen van ingestorte gebouwen te stabiliseren. Op de rampplek zijn niet altijd de middelen beschikbaar om dit te doen.” De USAR-leden leren deze dag dus alles over het maken van stevige (hout)constructies en gaan daarna in de praktijk aan de slag. Met een kettingzaag worden boomstammen bewerkt en daarmee wordt een gebouw gestut. Verderop wordt geoefend met een enorme kraan. Welke kraan heb je in een specifieke noodsituatie nodig? Hoe snel staat hij op zijn plek? En hoe bevestig je bepaalde last? “Volgende week staat er een oefening gepland met werken op grote hoogte”, zegt Boulogne.
Stand-by
Wereldwijd zijn er heel veel landen met USAR-teams. In Nederland zijn er vier teams. Er zitten specialisten in van de brandweer, verpleegkundigen, hondengeleiders en mensen van defensie en politie. Daarnaast gaat er bij inzetten altijd een trauma-arts mee en een dierenarts voor de speurhonden. In Nederland zijn in totaal 120 mensen inzetbaar door USAR. Per uitzending gaan er 62 mee. Bij toerbeurt van vier maanden staat er een regio stand-by voor uitzendingen. Op dit moment is dat Zuid-Holland Zuid. Dat betekent dat in Dordrecht twee USAR-voertuigen klaar staan. Boulogne: “Als een inzet aan de orde is, komt er vanuit Zoetermeer een trailer met 16 ton aan zwaar materiaal. Alles staat op pallets en is gelabeld, zodat het meteen in het vliegtuig kan voor transport. Die hele logistiek wordt geregeld door Defensie.”
Marco Boulogne.
Heftig
De uitzendingen naar grote rampgebieden hebben natuurlijk flinke impact op de leden. “We komen allemaal uit de hulpverlening en hebben dus vanuit onze professie ervaring met dit soort situaties”, zegt Boulogne. “Maar bij uitzendingen maak je wel extra heftige dingen mee. En dan heb je ook nog vaak te maken met een andere cultuur, waarin anders met mensen wordt omgegaan. We bespreken daarom veel met elkaar en er is altijd begeleiding van een instituut voor psychotrauma. Voorafgaand aan de uitzending worden de leden uitgebreid gecheckt. Zijn ze stabiel genoeg om op pad te gaan? En ook achteraf wordt er een gezondheidscheck gedaan.”
Oefenen
Door de heftigheid en complexiteit van het werk is een optimale voorbereiding noodzakelijk. De verschillende disciplines binnen het team trainen een paar keer per jaar afzonderlijk. Daarnaast wordt er regelmatig op groepsniveau getraind en eens in de twee jaar is er een grote internationale oefening. Ook de oefening deze donderdag op het Dordtse oefen- en opleidingsterrein is erop gericht het werk van het team, ook in extreme omstandigheden, zo veilig mogelijk te laten verlopen. “Het stabiliseren van gebouwen is er puur voor om het zoeken naar slachtoffers mogelijk te maken. We zijn er niet om gebouwen te renoveren”, zegt Boulogne. “Daarna gaat eerst twee keer een hond naar binnen om uit te vinden of er slachtoffers onder het puin liggen. Als dat het geval is, gaan onze mensen naar binnen.”
Eerst de theorie, dan de praktijk.
