DORDRECHT – Het is een homecoming van formaat: het beroemde schilderij Dort or Dordrecht: The Dort Packet-Boat from Rotterdam Becalmed (1818) van Joseph Mallord William Turner (1775–1851) komt in februari 2026 naar de stad die de kunstenaar inspireerde. De wereldberoemde Britse schilder bezocht Dordrecht voor het eerst in 1817 en werd diep geraakt door het spel van licht op het water, de bedrijvigheid in de havens en de verstilling in de atmosfeer. Deze indrukken vormden de basis voor het schilderij dat nu – ruim twee eeuwen later – voor het eerst naar de plek komt waar Turner zijn inspiratie vond. Dankzij een bijzondere samenwerking met het Yale Center for British Art in New Haven (VS) komt dit meesterwerk, samen met een tiental andere werken van Turner uit de Paul Mellon Collection in Yale, naar Dordrecht. Nooit eerder was deze verzameling topstukken in Nederland te zien. ( Beeldcredit : Joseph Mallord William Turner, Dort or Dordrecht: The Dort Packet-Boat from Rotterdam Becalmed, 1818, olieverf op doek, Yale Center for British Art, Paul Mellon Collection, New Haven Verenigde Staten )
Turners werk is zeldzaam in Nederland. Afgezien van Whalley Bridge and Abbey (langdurig bruikleen aan Dordrecht) en één schilderij in Museum de Fundatie bevinden zich geen andere schilderijen van de Britse meester in Nederlandse collecties. Het YCBA, opgericht in 1977 dankzij de vrijgevigheid van Yale-alumnus en filantroop Paul Mellon, bezit de grootste collectie Britse kunst buiten het Verenigd Koninkrijk. Deze omvat uitzonderlijke werken van Turner, van vroege romantische rivierlandschappen tot de radicaal abstracte zeegezichten uit zijn laatste jaren. De tentoonstelling biedt een unieke kans om het betoverende werk van de grootste Engelse romantische schilder te ervaren.
Voorrecht
“We zijn verheugd om samen te werken met het Dordrechts Museum en hoogtepunten uit de Turner-collectie van het Yale Center for British Art te delen,” zegt Martina Droth, Paul Mellon Director van het YCBA. “Het is een waar voorrecht om deze bijzondere werken voor het eerst aan het Nederlandse publiek te tonen, zeker op een plek die Turner inspireerde tot een van zijn meest gevierde schilderijen.”
Water & Licht
De tentoonstelling presenteert Turner als de ultieme schilder van het water. Het spel van water en licht was voor Turner een onuitputtelijke bron van inspiratie. Hij ving de schoonheid van schilderachtige rivieren en confronteerde ons met de immense kracht en gevaren van de wilde zee. Als schilder van het moderne leven tijdens de industriële revolutie legde Turner zowel de schoonheid en potentie als de dreiging van water vast. Water als vriend én vijand. Hij was zich steeds bewust van de kwetsbare positie van de mens tegenover de krachtige natuur. Dort vormt het middelpunt van het eerste deel van de tentoonstelling, aangevuld met andere werken uit de Paul Mellon Collection van het YCBA – waaronder het indrukwekkende Wreckers – en werken uit de eigen collectie van het Dordrechts Museum. Uiteraard is ook Aelbert Cuyp vertegenwoordigd, als Turners grote inspiratiebron.
Nicky Assmann
Turner vormt het eerste deel van het tweeluik Water & Licht. Het tweede deel brengt het verhaal naar het heden met kunstenaar Nicky Assmann (1980). Ook zij verbeeldt zowel de schoonheid als de dreiging van de natuur. Assmann maakt dynamische lichtprojecties die het kleurenspel van de elementen aanwakkeren door in te zoomen op waterspiegelingen en de gloed van de zon. Waar je als bezoeker traditioneel tegenover een kunstwerk staat – een schilderij waarin de natuur binnen de lijst verschijnt – stap je bij Assmann van top tot teen in een ruimtelijk landschap.
In het hart van haar presentatie staat de overweldigende kinetische sculptuur The Abysses of the Scorching Sun: een telescoop annex lichtkanon. Dit apparaat volgt de baan van de zon, real-time en real space, en kaatst het licht terug. Het verglijdt monumentaal over de muren, de vloer en het plafond en neemt het publiek mee in een veelkleurige roes die betoverend is, maar ook vragen oproept over de intense machten, krachten en kwetsbaarheden van het klimaat.
Unieke ervaring
Water & Licht toont hoe kunstenaars door de eeuwen heen gefascineerd blijven door de elementen water en licht. Wat in de zeventiende eeuw vorm kreeg via Aelbert Cuyp en andere Nederlandse schilders, zet zich in dit tweeluik voort via Turner naar het hedendaagse werk van Nicky Assmann. De combinatie van historische meesterwerken, zeldzame Turner-schilderijen en baanbrekende hedendaagse kunst maakt deze tentoonstelling tot een unieke ervaring. Het tweeluik Water & Licht. Hoogtepunten uit het Yale Center for British Art is te zien van 8 februari 2026 tot en met 14 juni 2026.