De problemen aan de oostkant van Europa houden aan. Sommige analisten beweren dat de strijd tussen Rusland en Oekraïne verhardt en intensiever wordt. Het aantal raketten en drones waarmee de strijdende partijen elkaar bestoken, wordt steeds gekker, met alsmaar meer gewonden en doden. Ook maken de buitenlandse veiligheidsdiensten vaker melding van grensoverschrijdende en risicovolle manoeuvres van schepen en vijandelijke vliegtuigen over NAVO-luchtruim en territoriale wateren. Onze eigen militaire en nationale veiligheidsdiensten constateren dat er ook in de digitale ruimte van alles plaatsvindt en dat de Nederlandse cybersecurity onder druk komt te staan. Met enige regelmaat wordt naar Rusland gewezen als de agressor die achter deze vijandelijkheden zou zitten.
Wat anders kun je doen dan dit aannemen voor waar. Maar als Nederlandse 17-jarige pubers worden opgepakt wegens spionage omdat ze met een wifi-sniffer proberen data te onderscheppen bij onder meer Europol voor een Russische hackersgroep, wordt het toch wat ongemakkelijk.
Hoewel een Russische aanval op Europa door vrijwel alle analisten uitgesloten wordt geacht, is Nederland wel wakker geschud. We worden alert op verdachte situaties. In diverse sectoren wordt met bovenmatige inzet toegezien op waakzaamheid. Niet alleen waar het gaat om de cybersecurity, maar ook voor scenario’s waar we hopen nooit in terecht te komen, zoals sabotage en uiteenlopende hybride dreigingen.
Ook de zorgsector is bezig met het uitdenken van crisisplannen en extra opvangcapaciteit voor als het nodig mocht zijn. Onder de noemer ‘Weerbare Zorg’ wordt in Nederland en Europa intensief samengewerkt om dergelijke potentiële dreigingen te kunnen voorkomen en bestrijden. Zorginstellingen worden geïnformeerd over verdachte situaties. Onbetrouwbare of aan Rusland gelieerde netwerken worden gemonitord. Cyberaanvallen worden zo snel als mogelijk afgeslagen. Het motto is dat zorginstellingen in Nederland voorbereid moeten zijn op rampen, crises, digitale verstoringen, sabotage en desinformatie. Waar zijn we in terecht gekomen…?
Zeker geen bangmakerij, maar we moeten er natuurlijk wel voor zorgen dat onze ambulances in geval van nood urgente medische hulpvragen kunnen opvangen. Tegen deze achtergrond is een ding zeker: het zijn rare tijden.
Hans Janssen
