Nadat bekend werd dat de gemeente Dordrecht hogere boetes wil opleggen voor het gooien of neerzetten van afval op straat brak uiteraard weer de discussie los met de gebruikelijke vragen. Heeft het zin? Kan het gehandhaafd worden? Wat mij betreft is het antwoord op de eerste vraag ronduit ja. Als je mensen iets wilt aan- of afleren, waar ze zelf geen zin in hebben, kun je ze alleen maar motiveren door ze in hun portemonnee te treffen. In Singapore, maar ook op tal van andere plaatsen in de wereld, haal je het niet in je hoofd om een peuk of propje op straat te gooien; daar staat duizend dollar boete op. ( Foto: Stolk Fotografie )
Singapore heeft de schoonste binnenstad van de wereld, dus de dreiging van hoge boetes beïnvloedt inwoners en bezoekers. In deze constatering zit echter ook het antwoord op vraag twee. Singapore heeft namelijk ook buitenwijken en daar is het aanzienlijk minder schoon. Simpelweg omdat handhaving op alle plekken vrijwel onmogelijk is. Te weinig toezichthouders. Enschede kwam vorig jaar in het nieuws omdat die gemeente het voorbeeld van Singapore wilde volgen, maar kwam daar uiteindelijk op terug. Er zitten nogal wat haken en ogen aan.
Het opleggen van boetes voor ‘verkeerd afvalgedrag’ is overigens al jaren mogelijk, maar gebeurt (veel te) weinig. Zo werden in 2024 slechts 124 boetes uitgeschreven. Eén per drie dagen. Als ik een dagje op de Voorstraat ga staan schrijf ik er moeiteloos tientallen uit. En of je nou 110 euro moet aftikken (dat is de gemiddelde prijs in Dordt) of veel meer, doet er niet zoveel toe. Met pakkans nul komma een heel klein beetje beïnvloed je geen gedrag.
Sinds half mei wordt te vroeg of fout aanbieden van afval met € 181,06 ‘bestuurlijk beboet’. Dat helpt, maar alleen daar waar handhavers op dezelfde plek blijven controleren. Je zou er moedeloos van kunnen worden, maar ik denk dat een lange adem noodzakelijk is. Met een aanvalsplan; telkens op andere plekken met zoveel mogelijk handhavers een dag lang al die aso’s en viezeriken op heterdaad betrappen en bekeuren. Er zal dan wat minder toezicht zijn op andere plekken en andere gedragingen, maar afval op straat en in de natuur, daar moeten we echt vanaf. Aan-val-luh!
