DORDRECHT – Met een tentoonstelling en een nieuw boek laat het Dordrechts Museum vanaf 15 februari zien dat Dordrecht tot de meest geschilderde steden van Nederland behoort en nog altijd schilderachtig mooi is. De oudste stad van Holland werd door de eeuwen heen vastgelegd door beroemde meesters als Jan van Goyen, Johan Barthold Jongkind, James Whistler, Charles-François Daubigny, Tina Blau, Willem Witsen en Kees van Dongen. De tentoonstelling Schilderachtig Dordrecht. Een tijdreis door de stad laat de schoonheid van de stad zien door de ogen van deze kunstenaars en verbindt de schilderijen met het Dordrecht van nu. Er worden, naast niet eerder tentoongestelde stadsgezichten uit particulier bezit, niet minder dan zes nieuwe aanwinsten van het Dordrechts Museum getoond. In de bijbehorende publicatie De schilders van Dordrecht komt voor het eerst de volledige reikwijdte aan bod van de vele binnen- en buitenlandse kunstenaars die zich vanaf de 15de eeuw lieten inspireren door de stad aan het water. (Beeldcredit: Johan Barthold Jongkind, Le port de Dordrecht, 1869, olieverf op doek )
Kunstenaarskolonie
Dordrecht was ooit een beroemde stad en een toeristische trekpleister. De geboortestad van Aelbert Cuyp (1620-1691) stond in de 19de eeuw bekend als ‘het Venetië van het Noorden’ en was volgens de schilder Johan Barthold Jongkind (1819-1891) de mooiste stad van Holland. De ligging aan het water is uniek: Dordrecht is een eiland omringd door rivieren. De oudste stad van Holland werd ‘Moeder en vorstin aller steden’ genoemd en was historisch van groot belang. Nadat Cuyp en Van Goyen de stad in de 17de eeuw hadden vastgelegd, kwam er in de 19de eeuw een enorme stroom buitenlandse schilders naar Dordrecht. Velen kenden ‘Dort’ al van de stadsgezichten van hun voorgangers. De Franse impressionist Eugène Boudin trof in 1884 ‘een ware kunstenaarskolonie’ aan.
De schilders van Dordrecht
Aanleiding voor de tentoonstelling zijn nieuwe aanwinsten van het museum en de nieuwe publicatie in de populaire door WBOOKS uitgegeven reeks ‘De schilders van…’ over kunstenaarskolonies in Nederland. Het is opmerkelijk dat Dordrecht hierin nog niet eerder aan de beurt is geweest, terwijl de stad van Cuyp vaker geschilderd is dan menig andere plaats in de reeks. Het boek staat vol met nieuwe stadsgezichten en nieuwe gegevens met meer dan 215 kunstwerken. Naast beroemde werken van Cuyp in buitenlandse collecties zijn alle hoogtepunten uit het Dordrechts Museum afgebeeld. Zo worden de vroegste en grootste stadsgezichten belicht, komt een Dordts schilderij voorbij dat in een muziekvideo van Beyoncé te zien is en blijkt Dordrecht ook een ‘Straatje’ te hebben van Abraham van Strij, gebaseerd op het beroemde gelijknamige schilderij van Johannes Vermeer in het Rijksmuseum.
Voor de tentoonstelling is een selectie gemaakt van 75 kunstwerken uit het boek, van kunstenaars als Van Goyen, Adam Willaerts, Hilda Montalba, Jongkind, Boudin, Van Dongen, Daubigny, Willy Sluiter en Jacob Maris. Er worden panorama’s van de mooiste aanzichten van de stad getoond en vergeleken met de echte situatie. Naast schilderijen uit o.a. The National Gallery in Londen, Kunstmuseum Den Haag, Museum Boijmans Van Beuningen, Singer Laren en het Groninger Museum zijn er opvallend veel niet eerder tentoongestelde particuliere bruiklenen te bewonderen.
Nieuwe aanwinst Tina Blau
Tijdens de opening zullen verschillende recente aankopen, schenkingen en bruiklenen onthuld worden. Een bijzondere nieuwe aanwinst is een langdurig bruikleen van een schilderij van de Oostenrijkse schilder Tina Blau (1845-1916). Zij was de enige Joodse vrouwelijke kunstenaar van haar generatie die professioneel erkend werd. Dit topstuk dook in het voorjaar van 2024 op in een veiling in Wenen en werd gekocht door de Broere Charitable Foundation om het vervolgens meteen in bruikleen te geven aan het Dordrechts Museum. Stadsgezichten door vrouwelijke kunstenaars zijn relatief zeldzaam en daarom betreft het een belangrijke toevoeging. Het oeuvre van Tina Blau behoort tot het Oostenrijkse Stimmungsimpressionismus (atmosferisch impressionisme). Zij schilderde dikwijls buiten ‘en plein air’ en maakte in Dordrecht een monumentaal schilderij van houtzaagmolen De Nagtegaal.
Beeldcredit:
Tina Blau, Aan de Noordendijk. Dordrecht (Molen De Nagtegaal), olieverf op doek, Dordrechts Museum (langdurig bruikleen Broere Charitable Foundation, 2024)
Praktische informatie
De tentoonstelling Schilderachtig Dordrecht. Een tijdreis door de stad is te zien van 15 februari 2025 tot en met 1 juni 2025. Bij de tentoonstelling verschijnt de publicatie De schilders van Dordrecht, uitgegeven door WBOOKS. Kijk voor meer informatie en tickets op de website van het Dordrechts Museum.
