“Stuurman aan wal”
Randdebielen komen het terrein van een chemisch bedrijf niet op. Dat moet toch een hele geruststelling voor u zijn. Zelf behoor ik gelukkig niet tot die categorie, maar telkens als ik zo’n bedrijf bezoek – en dat gebeurt nogal eens – moet ik het opnieuw bewijzen. De portier nodigt uit om plaats te nemen achter een schermpje, waarop een filmpje vertoont wordt. Dat moet aandachtig bekeken worden, want daarna moet je als bezoeker examen afleggen.
Het filmpje is bedoeld om de veiligheid op zo’n chemisch bedrijf te waarborgen, maar bij mij werkt het altijd reuze op mijn lachspieren. Je mag er niet roken, niet te hard rijden, niet onder invloed van alcohol zijn en zo worden er nog wat meer open deuren ingetrapt. De leukste vind ik persoonlijk dat je er niet met een korte broek naar binnen mag. Het was vorige week vrij koud, dus ik had toevallig mazzel. Maar alle gekheid op een stokje; het is allemaal goed bedoeld.
Het examen, dat bestaat uit een serie multiple choice-vragen over wat je net in dat filmpje gezien hebt, leg ik altijd met goed gevolg af en dus…mag ik naar binnen. Met enige humor besprak ik deze repeterende ervaring dit weekend met vrienden onder het genot van een glaasje fris. Alleen de jonge Meneer Aad kon er niet zo om lachen. Hij is analfabeet. Bij z’n geboorte is er iets misgegaan en daarom kan hij niet lezen of schrijven. En dat hindert hem nogal eens.
Aad zou voor het ‘examen’ na zo’n filmpje nooit slagen. Gelukkig heeft hij een VCA-diploma. Dat is een papiertje, waarmee je kunt bewijzen dat je weet hoe je veilig moet werken. Volgens Aad doen echter steeds meer bedrijven en overheden moeilijk; er moet tóch een filmpje gekeken worden of een extra diplomaatje getoond worden, waarvoor…u voelt ‘m al aankomen, je schriftelijk examen moet doen. Aad is dus een vakman, maar kan z’n vak steeds minder uitoefenen.
Een analfabeet is niet gek, maar onze samenleving boordevol doorgeschoten regelgeving verdient die kwalificatie wel. Ons land telt 250 duizend analfabeten en zelfs tien keer zoveel laaggeletterden. De Drechtsteden zijn deze zomer begonnen met hulp aan die laatste groep. Da’s prima natuurlijk, maar Aad en al die andere analfabeten kunnen een beetje hulp ook wel gebruiken. Bijvoorbeeld door mondelinge examens mogelijk te maken. Kleine moeite, groot gebaar.
Kronkelaar.
