“Stuurman aan wal”

Historici, amateur-historici, zelfbenoemde kenners der historie en geschiedvervalsers hebben het er maar druk mee. Moet 19 juli een nationale feestdag worden en hoort een beeld van Willem van Oranje in Dordrecht thuis? Alleen al het koppelen van die twee vragen vind ik tamelijk ongelukkig, maar in een enquête van Dordrecht Monumenteel, het kwartaalmagazine van het Documentatie- en Kenniscentrum Augustijnenhof, gebeurt dit toch.

Vooropgesteld dat ik het magazine graag lees en bewondering heb voor het graafwerk van de leden van dit centrum, bespeur ik bij een aantal van hen regelmatig een zekere zuurheid als het over 19 juli 1572 gaat. Wat is dat toch? Misschien moet daar eens een psycholoog naar kijken. Als amateur-psycholoog kan ik me niet aan de indruk onttrekken dat Dordtenaren er erg veel moeite mee hebben om trots te zijn op hun stad en hun historie. Een raar trekje. Zou er een pilletje voor zijn?

Meneer Herman, één van die degelijke onderzoekers, heb ik op deze plek met een knipoog al eens een ‘stadsverrader’ genoemd. Na lang onderzoek kon hij niet ontkennen dat de Eerste Vrije Statenvergadering inderdaad plaatsvond in het Hof. Daarna werd deze dag nog even geduid. Of beter gezegd afgezeken. We hadden het te danken aan Gouda, waar even geen zaaltje beschikbaar was. En die vergadering in Dordt was niet zo belangrijk, het was er één van vele.

Meneer Herman, emeritus-hoogleraar en tv-bekendheid, liet zich er onlangs wat minder denigrerend over uit. Hij vond de afspraak om vrijheid van godsdienst in te voeren van grote betekenis. Het duurde nog 200 jaar voordat ook andere landen zo ver gingen. Van de afspraak kwam aanvankelijk overigens weinig terecht, want bijvoorbeeld de watergeuzen moordden er vrolijk op los als er katholieken op hun pad kwamen. Zo valt op alles wel wat af te dingen…

Een beeld van Willem de Zwijger misstaat ook al. De Oranjes zouden indirect verantwoordelijk zijn voor de moord op de Dordtse broers Johan en Cornelis. Dat was honderd jaar ná 1572. Zeg dan gewoon; omdat Willem er niet bij was. Maar als die tuinkabouter Dirk IV op de Grote Markt mag staan, mag de Vader des Vaderlands van mij best op de hoek van het Statenplein. Liever nog Filips van Marnix van Sint Aldegonde, z’n afgezant die er op 19 juli 1572 wél bij was. Of op z’n Antwerps; gewoon allebei. Van mij mag het.

 

Kronkelaar