De tijd dat in Dordt vrijwel alleen gebouwd wordt voor de rijken lijkt ten einde. Of de toetreding van GroenLinks tot de nieuwe coalitie in de stad de enige verklaring is, waag ik te betwijfelen, maar feit is dat ‘meer betaalbare woningen’ het eerste van vijf speerpunten is in het dinsdag gepresenteerde coalitieakkoord. De nieuwe stadsregering wil in vier jaar 4.000 woningen bouwen en daarvan moeten er zeker 1.200 in de sector sociale huur vallen. Concrete getallen, duidelijke taal, maar wat mij betreft mag de ambitie nog wel wat omhoog. Want zinnetjes als ‘voor het bouwen van meer goedkope koopwoningen moeten we meer samenwerken’, maken me minder blij.

Samenwerken is altijd goed, maar een gemeente kan véél meer doen voor met name starters, die al jaren wanhopig zoeken naar een (betaalbaar) huis. En het hoeft de gemeente niet eens een bak geld te kosten. Er hoeft zelfs niet bedacht te worden hoe, want dat is in andere gemeenten al gedaan. Deze week maakte Hardinxveld-Giessendam bekend dat ze 14 nieuwe starterswoningen 30 tot 50 mille goedkoper maken door de grond onder de woning deels in eigendom te houden. Geen erfpachtconstructie, want de grond kan bij verkoop alsnog door de eigenaar gekocht worden en een eventuele winst (door een gestegen grondprijs) kan worden gedeeld met de gemeente.

Ik werd er niet super warm van, omdat ik twee weken geleden een soortgelijk, maar veel omvangrijker plan opving uit de gemeente Westland. Die gemeente geeft starters de mogelijkheid om ‘gewoon’ de totale grondprijs buiten beschouwing te laten. Zo kost een woning van drie ton plots nog maar twee ton. De kopers kunnen later, zodra ze dat kunnen en willen – of pas bij verkoop van het huis – alsnog de grond van de gemeente kopen. Het grappige is dat het de gemeente erg weinig kost. De grond staat immers voor een reële prijs in de boekhouding. Het enige wat moet gebeuren is eenmalige storting van een startkapitaal in een fonds.

Westland maakt een potje van 20 miljoen euro, waarmee die gemeente zo’n 200 starters verwacht te gaan helpen. Het geld komt te zijner tijd terug of de grond blijft in eigendom van de gemeente, dus de lokale overheid heeft alleen rente- en uitvoeringskosten. Die zou je op die starters kunnen verhalen door ze jaarlijks een kleine erfpacht-achtige bijdrage te laten betalen. Een gemeente die écht het beste voor heeft met z’n starters laat zelfs dat achterwege. Veel projectontwikkelaars en woningcorporaties passen deze constructie al langer toe, maar na Westland en Hardinxveld kunnen andere gemeenten toch niet achter blijven?

Thijs Blom.

(Archieffoto: Stolk Fotografie)