Aan de overkant van de oceaan werd door hoge heren en hun advocaten de champagne ontkurkt, maar aan onze kant van de plas beleefden tientallen vrouwen de zoveelste domper. Ik heb het over het moment, waarop afgelopen week het Openbaar Ministerie bekendmaakte dat Dupont niet strafrechterlijk vervolgd wordt wegens het schaden van de gezondheid van werknemers. Dit kan toch niet waar zijn?, was mijn eerste reactie. Maar het is echt zo. Niet dat het OM na langdurig en diepgaand onderzoek heeft vastgesteld dat Dupont ten onrechte beschuldigd werd, maar omdat er onvoldoende bewijs gevonden werd. Maar hoe goed is er gezocht? Ik waag het om hier mijn twijfels bij te zetten.
Heel helder staat mij nog die mooie zomerdag in 2017 voor de geest, toen ik naar Den Haag ging voor de presentatie van het rapport van de Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid en een interview met Meneer Lodewijk, toen nog minister. De uitkomsten waren vernietigend voor het chemisch concern. Dupont had medewerkers in de Lycra-fabriek vanaf 1964 onbeschermd laten werken met het oplosmiddel MDAC, terwijl het kon en moest weten dat dat middel de vruchtbaarheid aantast en kan zorgen voor miskramen en doodgeboren baby’s. Dat gebeurde ook, maar hoe massaal dat gebeurde, ontdekte de vrouwen pas tientallen jaren later. Toen het gebeurde verwerkten ze hun verdriet en vertrouwden op de gezondheidstesten van de werkgever.
Pas toen oud-werkneemsters een patroon ontdekten in hun gezamenlijke herinneringen en ervaringen werd de volle omvang van het schandaal duidelijk. De minister oordeelde opmerkelijk mild. Hij vond het trekken van lessen voor de toekomst belangrijker dan een veroordeling van Dupont. Arbeidsrechterlijk was de zaak ook al verjaard, zo kwam de aap uit de mouw. Gelukkig strafrechterlijk nog niet en dus ging het OM op onderzoek. Liefst drie-en-half jaar heeft dat geduurd. De afloop zou je onbevredigend kunnen noemen; ik spreek liever van een regelrechte klap in het gezicht van de slachtoffers.
Alleen al het rapport van de Inspectie SZW en wat deskundigen over deze affaire verklaard hebben bevatten aanwijzingen dat het chemiebedrijf op z’n zachts gezegd ‘verdacht’ is. Het OM haalt nu formeel dat stempeltje eraf. En wie niet verdacht is, hoeft zich ook niet voor de rechter te verantwoorden. Een gemiste kans. Vooral voor publiek en media. Géén openbaarmaking van alles wat het OM heeft gevonden en vooral niet gevonden. Dat laatste bijvoorbeeld omdat het ineens zoek was bij DuPont of omdat de bewaartermijn verstreken was. Wie ook maar een greintje gevoel in z‘n lijf heeft, beseft dat hier onrecht gedaan wordt. Zelfs de nationale justitie kan deze multinational niet aan. Wat rest is de nog lopende civiele rechtszaak. Hoe komt het toch dat ik daar ook niet gerust op ben?

Thijs Blom.