Ligt u wel eens wakker van het slechte verdeelmodel voor het Gemeentefonds? Nee? Van de opschalingskorting op dat fonds dan? Van het ook door het kersverse kabinet negeren van de uitspraak van de arbitragecommissie jeugd wellicht? Of het abonnementstarief voor de WMO (Wet Maatschappelijke Ondersteuning)? Ik denk dat uw antwoord gedeeld wordt door 99,9 procent van de lezers, die hopelijk nog niet afgehaakt zijn na het lezen van zoveel abracadabra. De reden dat ik u er mee lastig val, is dat dit behoorlijke gevolgen gaat krijgen voor u en mij.
Heel veel ‘leuke’ dingen in allerlei gemeenten, denk aan het open en betaalbaar houden van het zwembad, de bibliotheek, onderhoud van parken en groen, subsidiëren en ondersteunen van maatschappelijke organisaties en evenementen, kunnen allemaal op de helling komen in de komende jaren. Wat het Rijk niet betaalt, moet de gemeente en/of u en ik immers ophoesten. U zult wellicht denken; het nieuwe kabinet gaat toch met miljarden strooien zoals nooit tevoren? Dat dacht ik eigenlijk ook. Maar het strooibeleid is niet zo fraai. Mensen met verzakte huizen in Groningen krijgen wéér niet de compensatie die nodig is, maar er is dus ook iets aan de hand in het héle land.
Al jaren mopperen gemeenten terecht dat ze te weinig geld krijgen van het Rijk en liefst 90 procent van de gemeenten vindt dat de 30 miljard euro uit het Gemeentefonds ook niet goed verdeeld wordt. Ze kregen de verantwoordelijkheid voor jeugdzorg, maar niet het geld dat daarvoor nodig is. Een heuse arbitragecommissie gaf de gemeenten gelijk; het Rijk moet alsnog over de brug komen. Het nieuwe kabinet, met nieuw elan, heeft er schijt aan. De gemeenten draaien ook op voor de hogere kosten voor de WMO. Wie hulp vraagt, krijgt het voor 19 euro per maand. De hulp is ‘ietsje’ duurder en de gemeenten mogen een groot deel van het verschil bijleggen. Deugt ook niet.
Met twee overheden, Rijk en de VNG (club van alle gemeenten), die hun ruzie zelfs niet opgelost zien na arbitrage dacht ik dat we het bestuurlijke dieptepunt bereikt hadden. Want elke bestuurder en politicus in ons land snapt dat dit echt niet kan. Gelukkig was een nieuwe bestuurscultuur afgekondigd. En ik maar wachten op dat frisse windje. Met exact dezelfde partijen en dezelfde leider als het vorig kabinet had ik er niet echt vertrouwen in. Maar goed, je kijkt het even aan. En ik heb het nu gezien. En ook geroken. Snuffelend aan ons nieuwe kabinet ruikt ik een hele vieze lucht. Van oude, bedorven wijn in een nieuwe zak. Daar krijgen de gemeenten – dus wij allemaal – nóg meer last van.

Thijs