DORDRECHT – Teekengenootschap Pictura bestaat 250 jaar en is nog springlevend. Dit feestjaar leest u wekelijks op deze plek over Picturianen van vroeger en nu en hun sporen in de stad en daarbuiten.

Vrouwen

Net als haar broers had Sophia de Koningh (1807-1877) talent voor tekenen en schilderen. Maar waar de jongens konden oefenen bij Pictura, was hun zus daar niet welkom. Vrouwen konden pas vanaf 1865 lid worden van Pictura. En tekenen naar naaktmodellen was sowieso ondenkbaar voor vrouwen. Daarom werd Sophia opgeleid door haar vader Leendert de Koningh. Ze schilderde vooral bloemstukken, maar ander werk van haar gaat mogelijk schuil onder de naam van haar vader en broers.

Bijna honderd jaar na de oprichting van Pictura was Hendrika Landré-Van der Kellen de eerste vrouwelijke Picturiaan. Ze was lid van 1865 tot 1895. Veel vrouwen volgden haar, onder wie bekende kunstenaars als Suze Robertson, Lucy van Dam van Isselt, Jo Koster en Coba Ritsema. Dat er toch anders werd gekeken naar het werk van vrouwen blijkt uit een artikel in de Dordrechtse Courant van 1919 over de eerste grote Pictura-tentoonstelling, waar ook werk te zien was van Jo Koster. ‘Jo Koster is mannelijk-krachtig in haar uitdrukking’, luidt het oordeel van de kunstcriticus. ‘Het doet zelfs manlijk aan’, schrijft iemand anders.

Ook anno 2024 moeten vrouwelijke kunstenaars hun positie nog steeds bevechten. Ze verdienen gemiddeld 20 procent minder dan hun mannelijke collega’s. Meer dan de helft van de afgestudeerde kunstenaars aan Nederlandse kunstopleidingen is vrouw. Toch wordt hun werk minder vaak aangekocht door musea en krijgen ze minder en lagere subsidiebedragen dan mannen.

Hoewel vrouwen in de tijd van de gebroeders Van Strij niet welkom waren bij Pictura, duiken ze – o zoete wraak – toch op aan het einde van de Van Strij-tentoonstelling in het Dordrechts Museum. En het zijn niet alleen bloemstillevens, maar ook naaktportretten, boten en een imposante vijgenboom van Jo Koster. In alle genres staan de vrouwen van PIctura hun mannetje. Ze verdienen een eigen tentoonstelling in dit feestjaar.

Vijgenboom in Dalmatië (1937) van Jo Koster.

Zittend naakt met hond van Henriëtte Johanna Reuchlin-Lucardie.