DORDRECHT – Het leven van Carlo de Wijs (60) staat al bijna vijftig jaar voor een belangrijk deel in het teken van het Hammondorgel. De sinds vijf jaar in Dordrecht wonende muzikant en muziekdocent maakte een studie van de geschiedenis en toekomst van het legendarische instrument en ontwikkelde op basis van het origineel een (modulair) ‘Hammondorgel van de toekomst’. Hij promoveerde zelfs op zijn onderzoek aan de Erasmus Universiteit en mag zich sinds kort doctor in De Microdynamiek van Muzikale Innovatie noemen. (Foto: Mark van Stokkom)
Carlo speelde al vanaf een jaar of zeven op elektronische orgeltjes tot zijn vader hem op zijn twaalfde een plaat liet horen van de Amerikaanse Hammond-organiste Rhoda Scott. Hij viel als een blok voor de magische sound van het in 1935 door Laurens Hammond geïntroduceerde instrument. Eerst was daar Model A en in 1955 volgde de befaamde B3. “Aanvankelijk werd het vooral in de jazzwereld gebruikt”, vertelt hij. “In de jaren zestig werd het ook omarmd door popbands als Procol Harum en Blood, Sweat & Tears en symfonische rockbands als Yes.”
Toonwielen
Op zijn vijftiende kon hij eindelijk plaatsnemen achter zijn eerste eigen Hammond. “Tot ongeveer 2000 was ik fulltime-muzikant. Met name in de jaren negentig heb ik heel veel opgetreden. Onder meer met Candy Dulfer en Steve Lukather van Toto, maar ook met eigen muziek en band. En met Rhoda Scott. Ik ben ook altijd aan het instrument en het geluid blijven sleutelen. De basis van de Hammond wordt gevormd door 91 toonwielen die in een grote bak ronddraaien en ieder een eigen toon voortbrengen, die weer worden omgezet in een elektromagnetisch geluid.” Aan die analoge basis heb ik allerlei technologie toegevoegd allerlei digitale technologie toevoegen, waardoor een modulaire Hammond ontstaat, iets waar Carlo uitgebreid experimenteert. “Je kunt ook het volledige geluid digitaal simuleren, zoals in de Hammond-versie van het Japanse Suzuki, maar ik gebruik liever de oorspronkelijke Hammond als basis om iets nieuws te creëren.” Met succes, vindt bijvoorbeeld de eerdergenoemde Rhoda Scott, die stelt dat Carlo het instrument de 21e eeuw heeft ingeloodst.
Hammond-doctor
Toen corona zijn intrede deed en de geplande optredens met zijn New Hammond Sound Project uitgesteld werden, besloot Carlo aan het proefschrift af te maken, waaraan hij in 2016 was begonnen. De ‘Hammond-doctor’ promoveerde aan de Erasmus Universiteit op wetenschappelijk onderzoek naar muzikale innovatie, een breder proefschrift, maar met zijn geliefde Hammondorgel in de hoofdrol. “Ik omschrijf alle ontwikkelingen tot 1985, toen Hammond failliet ging. Maar ook wat er daarna volgde aan technische innovaties. Ik interviewde tussen de zestig en zeventig Hammond-orgelspelers uit binnen- en buitenland. Sommigen van hen zweren bij het origineel, anderen zijn blij met de hedendaagse, digitale versie, omdat die lekker licht is. Ik kies ervoor om de oorspronkelijke technologie van de Hammond B3 als basis te nemen en daar nieuwe mogelijkheden aan toe te voegen.”
Optreden
Als kersvers doctor wil De Wijs, die ook muziekdocent is bij Codarts, nu weer snel gaan doen wat hij het allerliefste doet: muziek maken en optreden met het New Hammond Sound Project (NHSP), waarin hij samenwerkt met drummer Jordi Geuens en visueel kunstenaar Job van Nuenen. Op Spotify zijn het eerste album uit 2019 en twee nieuwe singles te beluisteren, vooruitlopend op een nieuw album dat eraan komt. De Wijs hoopt dat de agenda snel gaat vollopen met optredens. Met NHSP hoopt hij liefhebbers van het legendarische instrument aan te spreken, maar ook ‘nieuwe zieltjes’ te winnen voor de Hammond. Een orgel met een rijk verleden en een hoopvolle toekomst.
D-Sound
Op de agenda van De Wijs staan ook al enkele edities van D-Sound, een ander project van hem, in samenwerking met Kunstmin. Bij deze vernieuwende concertreeks in het Energiehuis worden steeds andere kunstenaars uitgenodigd die bezig zijn met technologie en innovatie. Bij de eerstvolgende editie op 29 september is dat bijvoorbeeld het Smartphone Orchestra. Deze samenwerking resulteert in een interactief concert met visuals. “Andere avonden zijn weer met andere kunstenaars en kunnen er weer geheel anders uitzien. We gaan ook iets met drones doen, bijvoorbeeld.”
Meer info op carlodewijs.com. Daar zijn onder meer filmpjes te zien, waarin De Wijs meer verteld over zijn muzikale innovaties. Er is ook muziek te beluisteren van het New Hammond Sound Project.
