DORDRECHT – Ben Corino doet wekelijks voor Dordt Centraal verslag vanuit de lokale en regionale politiek. Deze week over de keerzijde van de zucht naar welvaart.

De vis wordt duur betaald. Een uitdrukking uit het toneelstuk ‘Op hoop van zegen’ van Herman Heijermans. Een vissersdrama dat eind 1900 in première ging en direct een aansprekend succes werd. De essentie van het verhaal is de levens die de visvangst kostte in de tijd waarin het drama zich afspeelt. Het stuk gaat om geld verdienen voor een rijke en zuinige reder. De levens van de  bemanning waren van ondergeschikt belang.

Koopmansgeest

Geld verdienen is de basis van ons koloniale verleden. De in geschiedenisboeken met trots geduide Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) en West-Indische Compagnie (WIC) als de slimme zakencoöperaties, ‘s werelds eerste multinationals. De Gouden Eeuw, en daarmee de economische welvaart, mede te danken aan deze koopmansgeest. En uiteraard aan het landsbestuur van die tijd, waaronder de Dordtse gebroeders De Witt. Ook Dordrecht voer er wel bij, deze flow van economische welvaart.

Loonslaven

De prijs die ervoor betaald werd, speelde zich buiten het zicht van de inwoners af. Anders dan in het vissersdrama ‘Op hoop van zegen’ was dit niet zichtbaar of voelbaar voor de gewone Nederlanders of Dordtenaren. Uiteraard, de vaart op Oost-Indië (Nederlands-Indië) kostte ook menig varensgezel het leven, maar dat was het risico van het zeemansleven, was de opvatting in de toenmalige tijdsgeest. Het leven en gezondheid van de toenmalige  ‘loonslaven’ was ondergeschikt aan het geld verdienen voor de ondernemers en schatkist van het land, vrij vertaald ten gunste van de economische welvaart. Dat niet iedereen in De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden hiervan profiteerde, dat leert de geschiedenis ons ook. De normen en waarden van toen zijn niet de normen en waarden van nu. Alhoewel, de multinationals van nu? Of de instelling  van de FIFA, de wereldvoetbalbond, ten tijde van de bouw van de voetbalstadions in Qatar die duizenden ‘arbeiders’ het leven kostte?

Duur betaald

In Dordrecht, maar ook elders in Nederland en in de wereld, worstelt men met de gevolgen van de PFAS/GenX en PFOA-stoffen van de chemische reuzen Chemours/DuPont en 3M, die ondergeschikt zijn aan het verdienmodel en ten koste gaan van gezondheid van mens en natuur. Een andere tijd, maar aan de basis zijn de uitgangspunten gelijk; geld verdienen terwille van aandeelhouders en economische welvaart. Strikt genomen mag je gerust stellen dat welvaart duur wordt betaald.

Barbaars

In 1814 wordt de eeuwenlange, voor Nederland winstgevende, slavenhandel verboden. De afschaffingswet van de slavernij wordt in Oost-Indië in 1860 doorgevoerd. In 1863 werd de slavernij in West-Indische koloniën afgeschaft. Op dat moment werkten in Suriname zo’n 33.000 slaven op de plantages en op de Antillen ongeveer 12.000.  Nederland liep nou niet echt voorop met de afschaffing. En zelfs bij de afschaffing had men vooral oog voor de belangen van de slavenhouders. Zij zouden schade kunnen lijden, dus de slaven werden verplicht om een tienjarig werkcontract met plantagehouders afsluiten. En dan hebben we het nog niet over hoe er door de slavenhouders met de slaven werd omgegaan en de barbaarse omstandigheden.

In Dordrecht werd dit jaar voor het eerst stilgestaan bij het slavernijverleden tijdens een Keti Koti-bijeenkomst in de tuin van het Dordrechts Museum. (Foto: Stolk Fotografie)

 

Keti Koti

Op 1 juli werd er in de tuin van het Dordrechts Museum stilgestaan bij de herdenking van Keti Koti (Verbroken Ketenen). Slechts een aantal politieke partijen gaf acte de présence; GL, DENK en de PvdA. Blijkbaar leeft bij de andere partijen van de derde Suikerstad van het land niet het historisch besef dat de Dordtse suiker elders ooit duur werd betaald. Of misschien interesseert het ze gewoon niet?

Meer actualiteiten en politiek in Studio De Witt

Meer lokale en regionale politiek en actualiteiten komen iedere zaterdag van 10.00 tot 13.00 uur aan bod in Studio De Witt op Drechtstad FM (95.7 FM en via www.rtvdordrecht.nl/radio). In het eerste uur van de uitzending bespreekt Ben Corino met diverse betrokkenen de actualiteiten. Het uur wordt afgesloten door de Dichter van Dienst. In het tweede uur gaat Corino uitgebreid in gesprek met een hoofdgast. In het derde uur wordt aan de Politieke Stamtafel door betrokkenen gepraat over actuele/politieke zaken.