DORDRECHT – Er zijn verrassende uitvindingen gedaan en er komen vooraanstaande wetenschappers uit Dordrecht. In de tentoonstelling Eureka! in het Hof van Nederland kom je er meer over te weten. Iedere maand lichten we er in deze rubriek één uit.
In het begin van de twintigste eeuw duiken de eerste elektriciteitscentrales op om steden van elektriciteit te voorzien. Hoe meer elektriciteit er wordt verbruikt, des te hoger de winst. Maar het aantal elektrische apparaten bij de mensen thuis is beperkt. Daarom investeert het Amsterdamse Gemeente-Electriciteitswerken (GEW) in de ontwikkeling en productie van elektrische huishoudelijke apparatuur. Het GEW zoekt contact met de Dordtse gasmeterfabriek aan de Lijnbaan. Deze fabriek produceert al vanaf de 19e eeuw gevoelige meetinstrumenten en is daardoor geschikt voor het maken van elektrische apparatuur.
In 1922 wordt in navolging van het Zweedse Electrolux de eerste elektrische steelstofzuiger van Nederland in Dordrecht ontwikkeld en geproduceerd. De 150 onderdelen van de stofzuiger worden in Dordrecht in enkele minuten geassembleerd tot een gewild huishoudelijk apparaat. Het eerste type in 1922 wordt onder de naam Typhoon op de markt gebracht. Vanaf 1923 wordt de naam “Excelsior” gebruikt. Later volgen er nog veel meer typen. Vanaf 1922 tot 1973 worden de Excelsior stofzuigers geproduceerd en ze zijn een groot succes.
Dit succes is te danken aan de lage prijs, maar ook aan de agressieve reclamecampagne. Vanuit de fabriek worden zogenaamde chef-demonstrateurs aangesteld. Zij gaan de deuren langs om de stofzuiger te demonstreren en huisvrouwen te overtuigen van het gemak van dit apparaat.
In de jaren zeventig krijgt de gasmeterfabriek het moeilijk. Al in 1961 verhuist het onderdeel dat de stofzuigers produceert naar een filiaal in Terneuzen. Vanaf 1973 wordt Excelsior overgenomen door het Franse “Tornado” en later weer door het Zweedse Electrolux. Hiermee is het eerste Nederlandse stofzuigermerk in handen gekomen van het bedrijf dat heeft gediend als inspiratie van dit merk.
Wilt u meer weten over Dordtse vindingrijkheid? Kom dan naar de archief tentoonstelling ‘Dordtenaren: Eureka!’ in het museum Hof van Nederland.
