DORDRECHT – Het RIVM adviseert geen groente en fruit uit moestuinen meer te eten, die binnen een straal van 1 kilometer van de fabrieksschoorstenen van Chemours zijn gelegen. Sinds 2018 gold het advies dit met mate te doen, maar dat advies is nu aangepast. Reden is dat de Europese gezondheidskundige grenswaarden voor PFAS in voedsel strenger zijn geworden.(Foto: Thymen Stolk)
GenX en PFOA, dat wordt uitgestoten door Chemours/DuPont, zijn ook PFAS-stoffen. Voor moestuinen verder weg dan 1 km van Chemours kan het RIVM nog geen nieuw advies geven. Daarvoor is nieuw gewasonderzoek nodig. Tot die tijd adviseert de GGD uit voorzorg om in het onderzochte gebied op 1-4 kilometer van de fabriek, het eten uit eigen tuin te matigen; dat wil zeggen niet te vaak en niet te veel.
Gezondheid
Het regelmatig eten uit een (moes)tuin dichtbij de fabriek – nu en in het verleden – betekent niet volgens het RIVM dat er direct gezondheidsproblemen te verwachten zijn.
De meeste bewoners hebben geen moestuin en kweken hooguit wat fruit of kruiden in de tuin. De GGD geeft aan dat de hoeveelheid PFAS die iemand binnenkrijgt door af en toe bijvoorbeeld wat aardbeien of munt uit de tuin te eten heel beperkt is.
Triest
De samenwerkende gemeenten in de Drechtsteden reageren op het advies: “Dit is een heel vervelende boodschap voor moestuineigenaren, in het bijzonder de twee moestuinen dichtbij de fabriek. Zonder dat zij hier iets aan kunnen doen, worden ze geconfronteerd met het advies om niet meer uit hun eigen moestuin te eten. Dat is triest en frustrerend. Voor moestuinen verder weg is er opnieuw onzekerheid. Zij moeten afwachten of het advies dat zij eerder kregen in 2018 straks hetzelfde is. We snappen dat dit impact heeft en vragen oproept. Helaas kunnen de GGD en het RIVM – hoe graag ze ook willen – die vragen nog niet allemaal beantwoorden.”
Dagvaarding
De gemeente Dordt schrijft verder: “Ondanks de vervelende boodschap en alle onzekerheden vinden we het cruciaal dat we op basis van de nieuwste inzichten handelen en onze inwoners informeren. Die inzichten zijn nog steeds in ontwikkeling. Het gebruik van PFOA is in 2012 gestopt, maar de gevolgen merken we tot op de dag van vandaag. Daarom moet de uitstoot van PFAS zoals GenX zo snel mogelijk naar nul. We vinden daarin de provincie aan onze zijde, die alles doet om de vergunning zo ver mogelijk aan te scherpen. Deze stoffen horen niet thuis in het milieu, niet in ons water, niet in ons voedsel. Het is aan de veroorzaker om dit op te lossen en de consequenties van hun handelen te dragen. Dit is ook het uitgangspunt van de dagvaarding die we de bedrijven onlangs hebben gestuurd.”
