DORDRECHT – Hans Janssen is directeur van de regionale ambulancedienst. Hij schrijft elke maand voor Dordt Centraal over zaken die hem raken binnen en buiten de acute zorg.
Demagogie…wat betekent dat eigenlijk? Bedriegerij, bedrog, begoocheling, misleiding, mystificatie, verlakkerij, zegt mijn synoniemenlijst. Hoe kwalijk dit fenomeen kan uitwerken weten we inmiddels. Het leidt tot verdeeldheid, hetzevorming en onoverbrugbare verschillen tussen mensen. Risicovol en in sommige gevallen uiterst gevaarlijk. Of het nu gaat om de presidentsverkiezingen in de VS, cartoons over de islam of het coronapreventiebeleid van de Nederlandse overheid. Nepnieuws, achterdocht, angst, intimidatie en ordinair schelden op mensen met andere overtuiging en ideeën: wat een droeftoeterij.
Verschillen van inzicht over de beste aanpak worden niet meer getolereerd. Ik begrijp steeds beter waarom een toenemend aantal mensen hun echte mening voor het gemak liever onbesproken willen laten. Mensen met weinig kennis weten het zeker; mensen met verstand van zaken twijfelen. De kloof tussen wetenschap en onderbuikgevoel wordt groter. Ik vind dat gevaarlijk en ik hoop dat ik daarin niet de enige ben.
We moeten ons kunnen uitspreken over onze mening en overtuiging. Maar dan wel zonder er kwaadaardige consequenties aan te verbinden: anderen beschuldigen van fraude, leraren onthoofden, wetenschappers en politici commerciële belangen toeschrijven of iemands familie in een kwaad daglicht zetten. Opruiing en stemmingmakerij zijn soms dodelijk en verruïneren het goede gesprek om verschillen te overbruggen. Op social media kunnen sommigen zonder herkenbaar te worden de meest droevige beweringen deponeren.
Maar nu even terug naar het hier en nu. Wat denkt u dat er gaat gebeuren in de VS na de verkiezing van Joe Biden tot de nieuwe president? Gelooft u dat we in Nederland cartoons moeten gaan verbieden, omdat mensen zich beledigd voelen? Moeten alle Nederlanders zelf maar weten of ze gevaccineerd worden tegen besmettelijke ziekten? Is opname in het ziekenhuis een kwestie van wie-het-eerst-komt? Is een IC-opname afhankelijk van leeftijdsgrenzen? Kan iedereen die gekozen wordt de politiek in? Is armoede gewoon? Lastige vragen en complexe dilemma’s. Maar zonder een goed, respectvol en open gesprek, waarin meningen en overtuigingskracht de ruimte krijgen, zijn oplossingen ver te zoeken.
Hans Janssen
