Als ik de hond uitlaat, kom ik hem vaak tegen en maken we soms een kort praatje. Hij is een leeftijdgenoot. Ooit voetbalden we samen bij ODS. Hij woont nu bij mij om de hoek. Theo heeft een herder en die maakt graag lange wandelingen. Maar Theo kan dat niet meer, een kort uitje lukt nog wel, maar als de viervoeter méér dan een paar honderd meter op stap wil, moet er voor Theo een karretje aan te pas komen. Hij tobt al lang met z’n gezondheid en denkt dat dat alles te maken heeft met de tijd dat hij werkte bij DuPont. Met perfluoroctaanzuur. Eén van de vele beruchte soorten PFAS. Het zit in ieders bloed en komt er nooit meer uit.
De laatste maanden was DuPont-opvolger Chemours op social media bezig met een soort charmeoffensief, om duidelijk te maken dat de uitstoot van chemische stoffen enorm gedaald is en er met de PFAS-opvolger GenX zinvolle producten gemaakt worden. Na zeven jaar lang onder vuur gelegen te hebben dachten ze aan de Baanhoekweg hun imago een beetje te kunnen oppoetsen. En toen kwam dus vorige week die uitzending van Zembla. Veel wisten we al, maar het was toch ronduit ontluisterend om te zien hoeveel bewijs er op tafel kwam dat het bedrijf alles in de doofpot stopte. Goed journalistiek graafwerk! Je kunt je afvragen waarom het Openbaar Ministerie deze drek niet aan het licht bracht.
Met kreten als ‘environmental respect’ en ‘wij werken veilig of wij werken niet’ komen ze niet meer weg. De geloofwaardigheid van Chemours en DuPont ligt definitief aan barrels. De door Zembla gevonden stukken kunnen Theo helpen bij de schadeclaim die hij bij z’n oud-werkgever gaat indienen. Eind september oordeelt de rechter eerst nog over de schadeclaim die Dordt en drie omliggende gemeenten bij de bedrijven deponeerden. Ik voorspel u nog veel juridische gevechten. Een groep vrouwen die jarenlang vergiftigd werd in de lycra-fabriek kreeg na een jarenlang gevecht gelijk van de rechter; DuPont was schuldig aan hun miskramen en meer ellende. Maar het bedrijf ging ‘gewoon’ in hoger beroep.
Je zou zo’n bedrijf allerlei kwalificaties kunnen geven. Gewetenloos, meedogenloos, misdadig zelfs. Politici tuimelen over elkaar heen om er schande van te spreken. Ik schreef het in 2016 al op deze plek; kijk eens naar wat je zelf kan doen. Naast dat gedoe over schade en geld is dat vooral het maken van betere procedures om vergunningen te verlenen en betere controle. De bedrijven met pek en veren de stad uitjagen lijkt me geen oplossing. Een strafrechtelijke vervolging van de bedrijven – en de verantwoordelijke leidinggevenden – spreekt mij meer aan. Maar daar hoor je (nog?) niemand over.
Thijs
