DORDRECHT – Een groeiend aantal huishoudens komt financieel in de knel door de sterk gestegen kosten van het levensonderhoud. De energie, de dagelijkse boodschappen, de benzine. Alles is in korte tijd fors duurder geworden. En dan gaat het zeker niet alleen om minima, weet ook wethouder Peter Heijkoop (Financiën, Werk & Inkomen, Armoede & Schulden). Lokaal kan er het één en ander gedaan worden om de pijn te verzachten, maar vooral vanuit Den Haag moet er nu actie komen, stelt hij. “Namens de gemeenten heb ik als VNG-bestuurder al zes maanden geleden mijn grote zorgen over de huidige situatie geuit richting het kabinet. Het is teleurstellend dat niet al veel eerder daadkrachtig is ingegrepen.” (Foto: Ronald van de Heerik)

Na de ‘noodkreet’ zes maanden geleden volgden er vanuit de gemeenten meerdere oproepen dat er dringend actie ondernomen moest worden. Ook tijdens het politiek reces bleven de signalen bij Heijkoop binnenkomen. “Ik heb veel mails gekregen van mensen die zich grote zorgen maken om de kosten van het levensonderhoud”, zegt hij. “Ik merk het ook aan een jong gezin dat ik persoonlijk begeleid. Zij waren blij dat ze konden verhuizen naar een ruimere woning, maar zagen hun voorschotbedrag voor energie opeens naar 500 euro per maand schieten. Je ziet dat veel mensen dat bedrag naar beneden bijstellen, maar dat levert later natuurlijk een enorme eindafrekening op.”

Los van realiteit

Op lokaal niveau is er voor minima de toeslag in de energiekosten van 1.300 euro. In veel gevallen is dat een te klein bedrag, weet Heijkoop. “En dit zijn alleen nog maar om de ruim 13.000 mensen die bij ons in beeld zijn, omdat ze hulp ontvangen van de Sociale Dienst. Ik maak me ook grote zorgen om de mensen die we niet kennen: de lagere middeninkomens die door het ijs dreigen te zakken. Wat er vanuit Den Haag komt, is te weinig, te laat en niet gericht. Het lijkt erop dat het kabinet weinig voeling heeft met wat er in de samenleving aan de gang is. ‘Wij zullen de data tot ons nemen’, hoor ik de minister van Financiën zeggen. Het lijkt wel of ze los van de realiteit staan. Het is belangrijk dat het kabinet zijn prioriteiten op orde krijgt en nu met een groot koopkrachtpakket komt.”

Miljoen mensen

Dat pakket werd deze week ook aangekondigd, maar gaat pas vanaf volgend jaar in werking treden. “Eerder zou het niet geregeld kunnen worden. Opnieuw teleurstellend”, vindt Heijkoop. “Het is bizar, want we hebben al maanden geleden aan de bel getrokken. Ik sprak deze week een Kamerlid die terecht voorzag dat als er niets extra’s gebeurt, er mogelijk op termijn een miljoen mensen op de stoep staan bij gemeenten en sociale diensten. En dat terwijl er al veel afkomt op gemeentes, onder meer met de opvang van Oekraïners en asielzoekers, het regelen van de energietoeslagen.”

Armoedeprogramma

De fracties van onder meer Beter Voor Dordt en VSP drongen de afgelopen weken bij de wethouder aan om ook op lokaal niveau extra actie te ondernemen. “Als gemeente mogen we geen inkomenspolitiek voeren, dat is voorbehouden aan het rijk”, zegt Heijkoop. “Wel hebben we al een succesvol armoedeprogramma lopen. Dat gaan we uitbreiden. En we komen binnen enkele weken met aanvullende voorstellen. We hebben in de Dordrecht gelukkig de middelen om de komende jaren enkele miljoenen vrij te maken voor armoedebestrijding. Voor ondersteuning op de korte termijn, maar bijvoorbeeld ook om, in samenwerking met mijn collega-wethouder Tanja de Jonge (Energie & Milieu, Duurzaamheid), energiearmoede aan te pakken door woningen energiezuiniger te maken. Maar nogmaals: het is vooral een taak van het Rijk om in te grijpen. Door belastingen te verlagen voor lage en middeninkomens. En door kapitaal en de exorbitante winsten van grote bedrijven extra te belasten.”

Klop aan

Lokaal wordt gedaan wat er mogelijk is, stelt Heijkoop. “We hebben de expertise in huis. Op dit moment zijn we nog niet toegerust op een enorme toestroom bij onder meer de SDD, maar als dat nodig is, gaan we opschalen”, zegt Heijkoop. Zijn advies: wacht niet te lang met financiële hulp zoeken. “Klop aan, want een grote schuld begint met een kleine schuld. Bij de Sociale Dienst, bij het Sociaal Wijkteam, bij de Voedselbank. Wij werken allemaal samen, weten elkaar te vinden en kijken samen naar de beste hulp.”