Ze waren blij, maar net als u en ik ook verrast dat burgemeester Kolff namens het stadsbestuur van Dordrecht dit weekend excuses maakt voor het slavernijverleden van deze stad. De organisatoren van Keti Koti in Dordt zagen het niet aankomen, want vorig jaar, toen elders in het land al schapen over de dam waren, wilde hij nog niet zo ver gaan. Het moest eerst maar eens onderzocht worden. En inmiddels is dat onderzoek zo ver gevorderd dat het hem duidelijk is dat Dordrecht een aanjagende en voortrekkende rol had in de exploitatie van donkere medemensen.
De gruwelijke behandeling van tot slaaf gemaakte Afrikanen werd mij indringend duidelijk tijdens een bezoek aan het museum Kura Holanda, op Curaçao. Wat mensen elkaar kunnen aandoen tart elk voorstellingsvermogen en helaas tot op de dag van vandaag. Dan heb ik het bijvoorbeeld over moderne slavernij (uitbuiting) en oorlog. Achter misdaden zitten altijd schuldigen. Een vraag die mij al lang bezighoudt is of het maken van excuses het leed van slachtoffers verzacht. En meer nog; wat hebben nabestaanden van die slachtoffers er aan?
Op de lokale televisie zag ik hoe geëmotioneerd mensen waren toen Kolff zijn spijt betuigde over de rol van het stadsbestuur in bijna 300 jaar slavernij. Een vrouw typeerde het mooi; de burgemeester had ‘de vloek over de stad’ verbroken. Als onze donkere stadgenoten het zo intens beleven zijn de excuses meer dan gepast. Als ‘witte’ Dordtenaren moeten de burgervader, u en ik ons wellicht met terugwerkende kracht schamen voor wat onze voorvaderen hebben uitgespookt. Hoe maken we dat weer goed?
Die laatste vraag is de belangrijkste. Herdenken van vreselijke gebeurtenissen en vieren van het eind daarvan (zoals 4 en 5 mei) is prima. Keti Koti vervult die rol, maar hoe nu verder? Sommige nabestaanden van ‘tot slaaf gemaakten’ zeggen nu nog last te hebben van het verleden en komen met voorbeelden; een baan niet gekregen of gepest worden. Ze pleiten voor smartengeld. Ik vind dat onzin. Als iemand vanwege z’n huidskleur wordt achtergesteld heeft dat mijns inziens niets te maken met slavernij, maar alles met discriminatie en racisme. Om dat uit te bannen kan Keti Koti ook een rol spelen.
Thijs
