DORDRECHT – Een flink aantal mensen nam zaterdag een kijkje in de gerestaureerde basculekelder van de Engelenburgerbrug. In de tent op de brug was een tentoonstelling ingericht met foto’s en materialen die bij het werk zijn gebruikt, gemaakt of juist verwijderd. Mannen die aan de klus hebben gewerkt legden uit wat er allemaal gedaan is om de brug weer voor de komende decennia draaiende te houden.

Matthieu van Damme, werkzaam bij aannemer Van der Straaten, vertelt bij de foto’s hoe bijzonder het werk aan de historische brug was. “We zaten bij de middenpijler te werken in een put die vijftien meter onder waterniveau ligt. Zo’n put is niet groot. Je begrijpt dat dit een hele lastige klus was, waarbij gelukkig geen van de medewerkers ernstig verwond is; slecht twee maal heeft iemand zich licht verwond. Het fundament van de brug is nu pico bello. We moeten alleen nog de kade herstellen, waar nu de tijdelijke brug ligt. Hier moeten nog vier funderingspalen de grond in. Die gaan we boren en niet erin proberen te duwen. We weten inmiddels dat er heel veel puin onder de havenmonding ligt.”

Roestvrijstaal en gietijzer
Beheerder 2 van de gemeente Dordrecht, Ed Doorn, geeft in de basculekelder uitleg: “Kijk, hier wordt er aan de brug getrokken en dan gaat het beweegbare deel over het kwadrant, deze kwart tandwielen. Het contragewicht draait in de kelder en de brug gaat boven de grond omhoog. Het kwadrant is gemaakt van roestvast staal, maar wel geklonken met potnagels. Er zijn maar enkele specialisten die dat nog kunnen. Het draaimechaniek is in de afgelopen jaren op heel veel plaatsen in Nederland geweest en is nu zo goed, dat het bij wijze van spreken onbeperkt mee kan gaan. Delen van het brugdek dat er op ligt, zijn echter nog van gietijzer. Dat moest van de monumentencommissie. Ik als werktuigbouwkundige had gezegd ‘vernieuw dan ook het brugdek’. Want hier gaat aan de zijkanten op den duur toch weer corrosie ontstaan.”

Rijke versiering
Er zijn nog maar weinig basculebruggen in Nederland. Dit type brug werd alleen gebouwd tussen 1900 en 1940. De Engelenburgerbrug dateert van 1911. Voor die tijd lage er op deze plek een ophaalbrug, zoals de Damiatebrug en de Spuibrug, welke nu een vaste brug geworden is naar de Prinsenstraat.
Bij het ontwerp van de Engelenburgerbrug, vermoedelijk door de heer Reuven, is veel aandacht besteed aan de vormgeving. Alle technische elementen werden uit het zicht geplaatst in de machinekamer en basculekelder. Daarnaast werd veel aandacht besteed aan decoratieve elementen, zoals de balustraden in een rijke, art nouveau-stijl. De hardsteenblokken waaruit de pijlers zijn opgetrokken, zijn in een voor die periode kenmerkende rustica-stijl bewerkt. Dit ontwerp is bij de restauratie, voor zover in het zicht, bewaard gebleven.

Veerpont
Maandagmiddag konden de eerste auto’s over de brug rijden. Nog even wennen dat dit weer een smalle brug met twee richtingsverkeer is. De tijdelijke brug is inmiddels afgezet en wordt de komende maand ontmanteld. Saillant detail in de rapportage van de bouwhistorie, die opgesteld werd in 2019 voor aanvang van de restauratie staat: “De rijkdom van het ontwerp lijkt verband te houden met de markante ligging van de brug over de monding van de Nieuwe Haven en het belang van de brug als onderdeel van de hoofdweg naar de veerpont.”

Kijk voor foto’s van een bezoek aan de kelder en van de opening door wethouder Stam op www.dordtcentraal.nl.