DORDRECHT – Hans Janssen is directeur van de regionale ambulancedienst. Hij schrijft iedere maand voor Dordt Centraal een column over zaken die hem raken binnen en buiten de zorg.
Schijnzelfstandigheid
Laatst in de sportschool had ik een gesprekje met een ziekenverzorgende die ontslag had genomen bij zijn werkgever en sindsdien als zzp’er aan de slag was in dezelfde zorginstelling. Vol trots vertelde hij dat hij nu veel meer verdiende dan als werknemer. En dat óók nog eens met werktijden die hij zelf kon bepalen. Hij hield daardoor veel tijd over om leuke dingen te doen met zijn jonge kinderen. Wie wil dan nu niet, zo stelde hij.
Klinkt natuurlijk leuk en aantrekkelijk, maar de schaduwkant ervan bleef onbelicht. Een zelfstandige zonder personeel laat zich inhuren voor een veel hoger uurloon dan een gewone werknemer krijgt. Daar staat tegenover dat een zzp’er zelf zorg moet dragen voor sociale lasten, zoals pensioen, arbeidsongeschiktheid en dergelijke. Zzp’ers kunnen zelf aangeven wanneer ze willen werken. De minder aantrekkelijke diensten zullen moeten worden verricht door de vaste werknemers, die hierdoor relatief zwaarder belast worden.
In de zorg is dit een heikel onderwerp geworden. Er is immers sprake van een fors personeelstekort. Met deze constructie wordt het aantal vaste werknemers nog kleiner en wordt het moeilijker om roosters sluitend te krijgen. Werkgevers zien zich genoodzaakt een beroep te doen op uitzendbureaus of nog meer zzp’ers. Daardoor stijgen de personele lasten en dus de totale zorgkosten voor de hele samenleving. Iedereen snapt dat dit uiteindelijk de kwaliteit van zorg niet ten goede komt. Als dienstroosters niet volledig kunnen worden ingevuld, zijn patiënten daarvan de dupe.
Zo lijkt er een fenomeen te zijn ontstaan dat we in Nederland zelf hebben gecreëerd. Het gaat om ruim 200.000 zzp’ers alleen al in de zorg. Schaarste en lage lonen maken inventief, maar op deze wijze wordt de zorg onbetaalbaar. Maar let op: vanaf 1 januari gaat de Belastingdienst zich hier actief mee bemoeien. Schijnzelfstandigheid mag namelijk niet. Dus als een zzp’er bij een bedrijf gaat werken op een manier die niet verschilt van een vast dienstverband kan het bedrijf een boete krijgen. Zo wordt de afweging wel erg ingewikkeld: ofwel gaten in het dienstrooster accepteren, ofwel een boete krijgen voor het noodgedwongen aantrekken van tijdelijke medewerkers. Lekker is dat…
Hans Janssen
